Czy obecne pokolenie jeszcze rozumie czym jest sport? Co łączy jeszcze idee przyświecająca twórcy nowożytnych Olimpiad z obecnym przemysłem medialno-sportowym? Kto jeszcze pamięta że Pierre de Coubertin był zdecydowanym zwolennikiem Olimpiady jako spotkania AMATORÓW a nie osób żyjących z uprawiania sportu, czy to nauczycieli wychowania fizycznego czy cyrkowych zapaśników.

Myślę, że tamten spór z 1894 roku o idee sportu olimpijskiego jest sporem fundamentalnym pomiędzy pedagogiką a zarobkowaniem.
Dziś w świecie tego nagłaśnianego w mediach sportu amatorzy nie funkcjonują, sportem rządzi pieniądz, sprawa wychowania poprzez sport nie jest ani drugo- ani nawet trzeciorzędną, liczą się sponsorzy, kontrakty, medialny przekaz w którym od czasu do czasu wspomni się o aspektach wychowawczych sportu. Taki medialny kwiatek do kożucha.

Kogo taki sport wychowuje? To chyba nietrudno zgadnąć. Nie możemy z kimś wygrać to KUPMY lepszego zawodnika. KUPMY to słowo klucz w obecnym sporcie. Komercjalizacja idei olimpijskiej i całości sportu jaka dokonała się w ostatnim wieku przypomina do złudzenia to, co działo się w starożytnym Rzymie z Igrzyskami Tak jak wtedy igrzyska, tak dziś sport stał się narzędziem politycznym.

Czy będzie błędem stwierdzenie, że np. FIFA czy MKOL mogą być narzędziem politycznym, że mogą  być elementem nacisku, czy decyzje o miejscu zawodów są pozbawione podtekstu politycznego, że o komercyjnym nie wspomnę? To ta góra, wielka polityka i wielkie pieniądze nakręcane przez media, na dole są kibice jak tłum w Koloseum głośny i żądny wrażeń.

Obecny sport to system przepływu pieniądza, przepływu, którym można sterować. Dotykamy tu zarówno inwestycji – stadiony kosztują – jak i mediów oraz zwykłych zawodników, których można sprzedać lub kupić, dotykamy tu polityki i to tej małej lokalnej, jak i tej wielkie światowej. Zupełnie z boku pozostawiam kwestie marginalną w tej skali jaką jest nieuczciwość czy to przekupnego sędziego, czy działalność jakiegoś „fryzjera” bo to zwyczajnie odpryski tego systemu przepływu pieniądza jakim stał się sport zawodowy.

Ludzie chcą oglądać sport, płacą za to, więc w zgodzie z prawem popytu i podaży dostają poprzez telewizor wprost na swą kanapę towar ładny, kolorowy, dobrze zorganizowany, odwołujący się do emocji, towar, za pomocą którego można podnosić samoocenę konsumenta i na tyle nośny, że może być nośnikiem innych idei, już niekoniecznie związanych z pedagogiką sportu taką, jak rozumiał to Pierre de Coubertin.

Dziś za pomocą transmisji telewizyjnych zawodowego sportu sprzedaje się zarówno czekoladowe batoniki jak i programy polityczne od tych najprostszych  odwołujących się wprost do szowinizmu czy to narodowego, czy grupowego, po te bardziej złożone i o bardziej długofalowym oddziaływaniu. Sport stał się z nośnika idee równości, braterstwa, wzajemnego szacunku i szlachetnej rywalizacji czy to z partnerem na stadionie czy ze swym własnym zmęczeniem, stał się pasem transmisyjnym konsumpcyjnych idei, które najczęściej stoją w oczywistej opozycji do tych pierwotnych górnolotnych haseł. Dziś uprawianie sportu przez zawodowców to zwyczajny sposób na życie w jego czysto merkantylnym wyrazie. Nie winię ich za to, wszak ktoś im za to płaci, byli by głupcami gdyby odmawiali. Tylko jaki w tym jest sens? Czy ich niewątpliwie ciężką i ryzykowną często dla zdrowia pracę można jeszcze nazwać sportem?

Dla mnie, w moim rozumieniu, więcej sportu w sporcie jest w porannej codziennej gimnastyce wykonanej w domu gdy nikt nie widzi niż np. w transmisji piłkarskich rozgrywek pucharowych.

Dlaczego o tym piszę? Bo skojarzyła mi się kwestia tego konsumpcyjnego rozumienia sportu ze wzrostem znaczenia w społeczeństwie ruchów skrajnych, szczególnie prawicowo nacjonalistycznych. Tak sobie myślę, że to wypaczenie idei sportu, to odejście od sportu rozumianego jako wielokierunkowy rozwój jednostki i zastąpienie go jedynie rozwojem konsumpcji stało się do pewnego stopnia jednym z głównych powodów wzrostu w społeczeństwie zachowań egoistycznych i nacjonalistycznych.

Sport paradoksalnie spełnił swą funkcje wychowawczą, tylko że wypaczony konsumpcjonizmem wychował nie moralnych i otwartych obywateli tylko hordy nacjonalistyczno egoistycznych konsumentów sportowej papki medialnej. Wychowaliśmy dzięki tak rozumianemu sportowi nowe pogaństwo. Ciekawe kiedy my zrozumiemy to, co Teodozjusz Wielki wiedział już w 393 roku zakazując Igrzysk.
 

02.05.2017
villk

W nawiązaniu do:
Letnie Igrzyska Olimpijskie 1896 (Wikipedia)
Międzynarodowy Komitet Olimpijski (Wikipedia)
FIFA (Wikipedia)
Faszyzm w Warszawie (blog)