Po 45 latach trwania ustroju szczęśliwości społecznej, który w założeniach miał wyrównywać szanse i niwelować podziały, a doprowadził do krachu gospodarczego, w Polsce zmienił się ustrój. Wraz z jego zmianą i wolnymi wyborami zaistniała potrzeba zmiany ordynacji wyborczej. Jeśli wybory mają być całkowicie wolne, a partii więcej niż jedna plus dwie przybudówki, to nie da się głosować bez skreśleń.

Zastanawiano się nad różnymi modelami, zaś głównym zmartwieniem było „sprawne rządzenie” i „prawo” kościoła do wtrącania się we wszystko. Za tym ostatnim optował pierwszy wybrany w demokratycznych i powszechnych wyborach prezydent przypięty do matki boskiej. Jednomandatowe okręgi wyborcze zostały odrzucone ze względu na zbytnie rozdrobnienie sceny politycznej, co utrudniałoby sprawne rządzenie. Wprowadzono wybory proporcjonalne i próg wyborczy.

Ćwierć wieku później JOW-y okazują się być także nie do przyjęcia, ale nie z powodu nadmiernego rozdrobnienia, ale wręcz przeciwnie. Przez ten czas dokonały bowiem ogromnego skoku, w którego wyniku upadły na głowę dzięki czemu deformują wynik wyborczy i nie zapewniają sprawiedliwej reprezentacji w parlamencie. Sprawiedliwą reprezentację w parlamencie zapewnia bowiem jedynie próg wyborczy i preferowanie większych partii kosztem mniejszych. Jak to się odbywa? Platforma Obywatelska uzyskując w 2011 roku poparcie w wysokości 39,18% zdobyła 45% mandatów. Ruch Palikota uzyskał 10,02% poparcia i 8,7% mandatów.

Trudno w tej sytuacji oprzeć się wrażeniu, że ktoś społeczeństwo bezczelnie oszukał i czyni to nadal. Na dodatek uzurpuje sobie prawo poprawiania demokratycznych decyzji ogółu obywateli. Nie możesz obywatelu — twierdzi — bezpośrednio decydować o obsadzie parlamentu bo to… niedemokratyczne. Spójrz na Stany Zjednoczone, spójrz na Anglię, Francję i inne kraje gdzie obowiązują jednomandatowe okręgi wyborcze. Chcesz, by u nas było tak jak tam? Żeby do dymisji podawał się podejrzany o nadużycia funkcjonariusz państwowy nie po roku lub wcale, lecz od razu? Przecież to zdestabilizuje scenę polityczna i uniemożliwi rządzenie!

Jest oczywiście jeden czynnik, który w latach dziewięćdziesiątych nie obowiązywał, a teraz obowiązuje. Tym czynnikiem jest powrót do PRL-owskiego modelu finansowania partii z budżetu i maksymalne utrudnianie ugrupowaniom pozaparlamentarnym pozyskiwania środków. Wynika to z przeświadczenia, wyniesionego z Dziennika Telewizyjnego, który potem został zastąpiony przez Wiadomości, że członek partii jest czysty jak kryształ i uczciwy jak wszyscy święci. Ale tylko wtedy, gdy partia finansowana jest przez ogół podatników. W przeciwnym wypadku członek partii traci uczciwość, a wymiar sprawiedliwości w obliczu skali zjawiska staje bezradny.