Przedstawić w skrócie postać księcia Poniatowskiego nie jest łatwo, bo dokonań w życiu miał wiele. Był wzorem postaw dla wielu powstańców, szczególnie tych z 1830 r By uczcić jego bohaterstwo, oddanie Rzeczpospolitej już w 1829 roku zaprezentowano model pomnika naturalnej wielkości według pomysłu, dłuta Bertela Thorvaldsena. Jednak cofnięcie zgody na postawienie pomnika przez rosyjskiego zaborcę i wywiezienie tego działa sztuki do Rosji  spowodowało, że stanął on na cokole dopiero w 1923 roku. Zniszczony prawie w całości w czasie Powstania Warszawskiego (ocalała tylko głowa i jest przechowywana w Muzeum) dzięki uprzejmości Duńczyków został zrekonstruowany i postawiony tam gdzie do dziś stoi.

Był wybitnym dowódcą odnoszącym zwycięstwa ze znacznie silniejszym wrogiem, przechytrzał o wiele potężniejszych przeciwników. Gdy po wahaniach wziął udział w wojnach Napoleona, w 1812 roku w wojnie przeciwko Rosji objął dwa najcięższe stanowiska: straży przedniej w drodze na Moskwę i w straży tylnej w odwrocie. Jego oddziały choć wykrwawione, były jednymi z niewielu, jakie dotarły do Warszawy w całości. Po uzupełnieniu rezerw podążył do Krakowa. Tam ze wzgardą odtrącił po raz szósty rosyjską ofertę na służbę carowi. A nie zrobili tego tacy znani jak Krasiński (ojciec poety), Zajączek, Dąbrowski, Kniaziewicz, Chłopicki.

W Bitwie Narodów pod Lipskiem 19 października 1813 roku beznadziejna sytuacja jego polskich ułanów, zamkniętych w zakolu Elstery przez Prusaków i Rosjan, przy braku chęci do poddania się czy wycofania, Poniatowski śmiertelnie ranny trzema kulami zebrał siły i skoczył w wody Elstery pod gęstym ostrzałem karabinowym i utonął w jej nurtach. W 1834 r w Lipsku wzniesiono pomnik Poniatowskiego zniszczony w 1939 przez Niemców. Została w Lipsku tablica pamiątkowa na cmentarzu poświęcona pamięci wielkiego Polaka, marszałka Francji. W Lipsku jest też skwer jego imienia.

Odznaczony został:

• Order Orła Białego (1787)
• Order Świętego Stanisława (1786)
• Krzyż Komandorski Orderu Wojennego Virtuti Militari (1792)^[9]
• Krzyż Honoru i Dewocji Zakonu Kawalerów Maltańskich (1798)^[10]
• Krzyż Wielki Orderu Czarnego Orła (Prusy, 13 marca 1802)^[11]
• Krzyż Wielki Orderu Czerwonego Orła (Prusy, 13 marca 1802)^[11]
• Komandoria Legii Honorowej (Francja, 1807)^[11]
• Krzyż Wielki Orderu Wojennego Virtuti Militari (25 lutego 1809)^[11]
• Królewski Order Obojga Sycylii (1809)^[11]
• Krzyż Wielki Legii Honorowej     (za Wikipedią)

Ciało marszałka Józefa Poniatowskiego zostało sprowadzone do Polski i został pochowany na Wawelu jako wielki bohater

Ten człowiek na wieść, że król Polski Stanisław Poniatowski przyłączył się do Targowicy odesłał Order Orła Białego i Order Świętego Stanisława. Powiedział: „Na taką nikczemność nie byłem przygotowany” … „raczej należało bić się do zgonu, niż oddychać hańbą.”

To malutki zarys postaci człowieka z entuzjazmem witającego zapisy Konstytucji 3 maja.

Zapis bardzo wyrywkowo traktujący biografię księcia (z konieczności).

Czy można być przygotowanym na hańbę zrzucenia bohatera Narodu z cokołu, aby postawić tam…….