Stanisław Lem w powieści „Eden” opisał cywilizację, w której ktoś sprawował  władzę, lecz nikt nie wiedział kto. Swą powieść Lem wydał w latach pięćdziesiątych. Dziś okazuje się, że ze względu na ochronę dóbr osobistych i wizerunku, prawa autorskie, swobody obywatelskie, poszanowanie prywatności, personalia rządzących mogą zostać ukryte. I byłoby to nie tylko zgodne z RODO, ale i z prawami autorskimi. Związane jest to z oczywistym faktem, że każde dziecko jest autorskim dziełem rodziców. Dzieło zaś, zgodnie z przepisami, chronione jest przez całe życie twórców i 70 lat po ich śmierci.

W związku z tym Rzecznik Praw Obywatelskich przekonuje, że w fazie przejściowej szczególna ochrona wizerunku powinna dotyczyć funkcjonariuszy publicznych. Co prawda pobity przez policjanta obywatel ma według Rzecznika prawo złożyć skargę, ale musi się liczyć z tym, że taka skarga nie tylko naruszy dobra osobiste bijącego, ale także narazi go na utratę wiarygodności niezbędnej do wykonywania zawodu Wynika to z faktu, że — jak tłumaczy Rzecznik Praw Obywatelskich — funkcjonariusz policji ma prawo do poszanowania wizerunku, prawo do poszanowania prywatności. Poszanowanie wizerunku i prywatności funkcjonariusza publicznego na służbie w miejscu publicznym polega na tym, że wszyscy wokół dyskretnie spuszczają oczy i zatykają uszy. Znacznie prościej by jednak było po prostu wyposażyć funkcjonariuszy w kominiarki.

To tłumaczy dlaczego ślimaczą się sprawy funkcjonariuszy przekraczających uprawnienia, na przykład rażących zatrzymanych paralizatorami. Ślimaczą się pozornie i tylko tam, gdzie nieodpowiedzialne media nie poszanowały ani wizerunku, ani prawa do prywatności. Samemu RPO niczego zarzucić nie sposób. Robił wszystko, co mógł, żeby nic nie zrobić*. Bowiem Musimy sobie zdawać sprawę z tego, że upublicznienie imienia i nazwiska policjanta w takiej sytuacji, może powodować zagrożenie dla tego policjanta. A ponieważ dotyczy to także polityków, więc… „Eden” Stanisława Lema.

Precedens i wyjście naprzeciw postulatom RPO mamy już za sobą — mini ster Ziobro ochronił niedawno wizerunek i prywatność osób popierających kandydatów do Krajowej Rady Sądownictwa. A ochrona funkcjonariuszy jest przecież znacznie ważniejsza. W końcu — przywołując określenie z czasów Stanu Wojennego — jest to znowu bijące serce partii. Co prawda są specjalnie traktowani przez prawo i na przykład za naruszenie nietykalności cielesnej funkcjonariusza na służbie w najlepszym razie grozi kara grzywny, a w najgorszym trzy lata więzienia, a za czynną napaść nawet 10 lat, ale ochrony nigdy dość. Zwłaszcza w kraju tak praworządnym jak Polska.

Oczywiście malkontenci mogą zwracać uwagę, że nazwa instytucji brzmi Rzecznik Praw Obywatelskich, a nie Rzecznik Poszanowania Prywatności Funkcjonariuszy Państwowych, ale będzie to zwykłe czepialstwo. Bowiem ochrona władzy ma pierwszeństwo, a prawa obywateli mogą poczekać. To była demonstracja, nie pamiętam kontekstu ideologicznego. Policja powaliła protestującą na ziemię i przycisnęła kolanem. Rozpoczęła się nagonka: jak to, policja kolanem kobietę? I tak dalej. Po przeanalizowaniu całej sprawy okazało się, że policja postępowała zgodnie z przepisami, że na tym polega stosowanie środków przymusu bezpośredniego — tłumaczył dr Adam Bodnar. Na tym bowiem polega według niego problem — na policjanta wydaje się wyrok, zanim się przeanalizuje czy działał zgodnie z procedurami. Kto wydaje na policjanta wyrok i rozpoczyna nagonkę? Opinia publiczna, czyli obywatele. Oburzyli się widząc interweniującego funkcjonariusza i przy kawie oraz ciasteczkach wydali opinię, w której potępili sposób funkcjonowania. Okazuje się, że nie mają prawa tego robić! Nie wolno krytykować władzy, jej przedstawicieli i jej funkcjonariuszy, ponieważ to jest nagonka i… wyrok!

Rzecznikowi wtórują niektóre media. Na przykład na portalu Najwyższy Czas! ukazał się artykuł pod znamiennym tytułem »Ścigać warchoła i podżegacza! Policja składa doniesienie do prokuratury na Szczerbę«. Cytowany jest w nim rzecznik KGP Mariusz Ciarka, który przekonuje, że Nie może być i nie ma przyzwolenia na to, aby nasi policjanci i ich rodziny były narażone na niebezpieczeństwo. Bać się ma obywatel, a nie funkcjonariusz.

Co radzi dr Bodnar obywatelom? Ano Można spisać tożsamość [funkcjonariusza] i potem podjąć interwencję, jeśli jest się osobą publiczną. A jak się nie jest, to należy pokornie znosić interwencję i nadstawiać kolejne, nie noszący śladów interwencji części ciała. Poseł Szczerba na przykład, zamiast upubliczniać dane funkcjonariusza publicznego, powinien je zapisać w miejscu niedostępnym dla postronnych i podjąć interwencję u jednego ministra z PiS-u, by ten podjął interwencję u innego ministra z PiS-u. A obywatel? A obywatel powinien siedzieć cicho i cieszyć się, że nie oberwał bardziej. Niech nie awanturuje się, nie krytykuje władzy ani funkcjonariusza, nie epatuje sińcami, zadrapaniami, ranami i zgonami. Bo nie na tym polegają jego prawa, na straży których stoi Rzecznik Praw Obywatelskich!

Wieczorem, gdy emocje opadają, ogień buzuje w kominku, obywatelowi przychodzi bluźniercza myśl do głowy. Niech Rzecznik nie stoi na straży jakichś tam moich praw w tym upale — myśli sobie. — Niech sobie chłopina usiądzie nad rzeczką opodal krzaczka, odpocznie, prasę przejrzy. Niech przestanie być Rzecznikiem Praw Obywatelskich, niech stanie się zwykłym obywatelem, czy może raczej rzecznikiem prasowym, który siedzi sobie nad rzeką i czyta gazetę. Czy to w ogóle sprawiłoby obywatelom różnicę?

PS.
Kłody pod nogi Rzecznikowi Praw Obywatelskich rzuca także redaktor Jacek Żakowski. W artykule »Stróże prawa czy nieznani sprawcy« nie przyjmując do wiadomości argumentacji dr. Bodnara „atakuje” samego ministra:

Czy sprawujący urząd Ministra Spraw Wewnętrznych politolog, nauczyciel akademicki, uczestnik politologicznych studiów doktoranckich (wprawdzie nie ukończonych) naprawdę może nie rozumieć, że zamienianie policji z formacji służących obywatelom „stróżów prawa” w grupę „nieznanych sprawców” otwiera drogę do oceanu nieszczęścia i krzywd?

* Na stronie Rzecznika Praw Obywatelskich widnieje notka nosząca datę 2016-05-19:

W związku z informacjami, jakie ukazały się w mediach (m.in. w artykule “Igor zmarł w komisariacie” Gazeta Wrocławska) Rzecznik Praw Obywatelskich podjął z urzędu sprawę śmierci Igora S., 25-latka, który w niedzielę zmarł w komisariacie we Wrocławiu.

Po roku od „podjęcia sprawy śmierci z urzędu” z datą 2017-05-24 pojawia się następna:

W związku z nowymi okolicznościami dotyczącymi przebiegu interwencji Policji wobec Igora Stachowiaka, wynikającymi z opublikowanego przez jedną ze stacji telewizyjnych nagrania z kamery wbudowanej w użyty przez policjanta paralizator Rzecznik Praw Obywatelskich zwrócił się do Komendanta Głównego Policji o przedstawienie informacji dotyczących:
– obecnego stanu postępowania dyscyplinarnego (lub postępowań dyscyplinarnych) prowadzonych w związku ze śmiercią Igora Stachowiaka oraz oceny dotychczasowego biegu tego postępowania (postępowań), ze szczególnym uwzględnieniem okoliczności, czy w toku tego postępowania dysponowano wiedzą wynikającą z nagrania kamery wbudowanej w paralizator;
– przebiegu postępowania prowadzonego przez Biuro Spraw Wewnętrznych Komendy Głównej Policji i wyników tego postępowania;
– wyników prac specjalnego zespołu kontrolnego powołanego przez Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji i Komendanta Głównego Policji;
– zatrzymania przez policjantów świadków interwencji podjętej wobec Igora Stachowiaka.