Dziś doszło do mrożącego krew w żyłach zdarzenia. Oto kierującemu pojazdem komunikacji miejskiej (pkm) drogę zajechała kobieta w pojeździe osobowym. Kierujący pkm uchylił boczną szybkę i ryknął:

— Jak jeździsz, człowieku!? No jak jeździsz? K…wa!

W Polsce regularnie na okres dwóch dni wprowadzana jest zakazana przez konstytucję cenzura prewencyjna. Zwie się „ciszą wyborczą” i obowiązuje na terenie całego kraju. Z uwagi jednak na specyfikę państwa właściwszą nazwą byłaby cisza wybiórcza.

W okresie tym zabronione jest prowadzenie agitacji wyborczej, w tym zwoływanie zgromadzeń, organizowanie pochodów i manifestacji, wygłaszanie przemówień oraz rozpowszechnianie materiałów wyborczych.

W trakcie trwania ciszy wyborczej zabronione jest także podawanie do publicznej wiadomości wyników przedwyborczych badań (sondaży) opinii publicznej dotyczących przewidywanych zachowań wyborczych i wyników wyborów oraz wyników sondaży wyborczych przeprowadzanych w dniu głosowania.

Co to jest „agitacja wyborcza”? Ogólnie rzecz biorąc jest to działanie analogiczne do propagowania totalitarnego ustroju państwa względnie nawoływania do nienawiści na tle różnic. A ponieważ zarówno nawoływanie jest nawoływaniem tylko gdy za takie zostanie uznane, jak i propagowanie jest propagowaniem gdy za takie zostanie uznane, tak i łamanie ciszy wyborczej zachodzi tylko wtedy, gdy władza uzna, że zachodzi. Bowiem ocena czy w danym przypadku doszło do naruszenia tego zakazu nie będzie należała do Państwowej Komisji Wyborczej, lecz do organów ścigania i sądów.

Niedawno byliśmy świadkami zbiorowego nawoływania do nienawiści na tle różnic na niespotykaną skalę podczas manifestacji ulicznych i wystąpień publicznych i nikt nie podległ grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2. Podobnie działa cisza wyborcza — wybiórczo, choć kary są drakońskie. Na przykład za „naruszenie ciszy” może zostać nałożona grzywna od 20 zł do 5.000 zł, zaś za publikację sondaży można zapłacić nawet 1.000.000 (milion) złotych! A za naruszenie ciszy może być uznane polubienie profilu kandydata na portalu społecznościowym, a nawet udostępnienie jego zdjęcia!

To, wbrew pozorom ma bardzo głęboki sens. Chodzi bowiem o to, by o składzie parlamentu nie decydowali wyborcy, lecz elektoraty poszczególnych ugrupowań. W tym celu najpierw należy wmówić wyborcom, że ich głos kompletnie nie liczy się, bo i tak wygrają ci, którzy mają wygrać, potem że głosowanie na inne ugrupowanie to strata głosu, a na koniec odciąć od źródeł informacji. To da gwarancję, że do wyborów pójdą karnie elektoraty głównych partii i nawet jak się wśród nich zaplączą jacyś wyborcy, to ich wpływ na ogólny wynik będzie pomijanie mały.

Cisza wyborcza to dowód na to, że w Polsce prawo nie służy rozwiązywaniu problemów i nie porządkuje zasad postępowania, lecz tworzone jest pod konkretne interesy polityczne i nie zmienia się nawet wtedy, gdy staje się anachroniczne i przekształca w farsę.

W tym miejscu zostawmy na chwilę ciszę i zajmijmy się mediami (zwanymi prasą), by sprawę zilustrować jeszcze dobitniej. W ustawie, która reguluje najbardziej delikatną materię jaką jest tak zwana czwarta władza (nie mylić z czwartą erpe), obowiązującej od 25 lat, czytamy:

Art. 1. Prasa, zgodnie z Konstytucją Rzeczypospolitej Polskiej, korzysta z wolności wypowiedzi i urzeczywistnia prawo obywateli do ich rzetelnego informowania, jawności życia publicznego oraz kontroli i krytyki społecznej.

Sformułowania są w miarę jasne i nie budzą większych zastrzeżeń. Ale artykuł drugi brzmi nieco… staroświecko:

Art. 2. Organy państwowe zgodnie z Konstytucją Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej stwarzają prasie warunki* niezbędne do wykonywania jej funkcji i zadań, w tym również umożliwiające działalność redakcjom dzienników i czasopism zróżnicowanych pod względem programu, zakresu tematycznego i prezentowanych postaw.

To nie jest tak, że ta ustawa leży sobie gdzieś, kurzy się i nikt do niej nie zagląda. Zagląda i to regularnie. Ostatnio zaglądał w 2013 roku po to, by jeszcze bardziej urzeczywistnić prawo obywateli przez między innymi zmianę brzmienia art. 45: Kto wydaje dziennik lub czasopismo bez rejestracji albo zawieszone podlega karze grzywny.

Podobnie ma się sprawa z ciszą wyborczą. Która — w dobie otwartych granic i błyskawicznego przepływu informacji — obowiązuje — uwaga! — wyłącznie na terytorium kraju. Tego kraju. Należy to z całą mocą podkreślić chociażby z tego powodu, że polskie organa ścigania oraz bezmiar sprawiedliwości nie tylko potrafią wskazać gdzie Polska się zaczyna i kończy na mapie świata i Europy, lecz także w Internecie.

Żeby wywodu nie ciągnąć wyobraźmy sobie taką oto sytuację. Oto jeden ze sztabów wyborczych postanawia prowadzić dalej kampanię wyborczą poza granicami Polski. Zgodnie z polskim prawem i wykładnią poczynioną przez PKW prawa nie łamie. A stacja telewizyjna, która urzeczywistniając prawo obywateli do rzetelnego informowania, jawności życia publicznego oraz kontroli i krytyki społecznej to wydarzenie zrelacjonowała?

Pytania można mnożyć. Czy jeśli ktoś wyjedzie zagranicę i stamtąd informuje niczym Wolna Europa, to łamie prawo? Będzie pociągnięty do odpowiedzialności po powrocie do kraju? A ktoś, kto co prawda przebywa w kraju, ale informacje umieszcza na serwerach zagranicznych? Jeśli wziąć pod uwagę skuteczność, z jaką organa walczą ze stroną Redwatch Polska, to można mieć pewność, że pozostanie bezkarny lub nie, w zależności od tego, kto ma władzę i komu swoim działaniem nadepnął na odcisk.

Czy można mieć zaufanie do władz kraju, łącznie z czwartą, w którym prawo jest tak niejasne, bzdurne i na dodatek wybiórczo i po uważaniu stosowane?

Rys. A Mleczko

_______________

* Organy państwowe, by być w zgodzie z Konstytucją Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej, stwarzają prasie warunki poprzez na przykład Krajową Radę Radiofonii i Telewizji, która nakłada surowe kary na tych, którzy zbyt gorliwie i wnikliwie kontrolują i krytykują.